TİYATRO
Tiyatro, Kadıkulesi Tepesi’nin kuzeydeki düzlük alan ile birleştiği yerdeki doğal eğime kuzey-güney yönünde, Greko-Romen tipinde inşa edilmiştir. Doğal yamaca bir diazomalı ve çift bölümlü inşa edilen tiyatronun cavea kısmı kuzeye bakmaktadır. Korunan kalıntısı sayesinde, kente gelen seyyahların bahsettiği, bazılarının çizimlerini yayımladığı ve ilk kent planında görülen yerlerden birisi tiyatro olmuştur. Tiyatronun üst caveasında ve sahne binasındaki çalışmalar devam etmektedir.
Resim 1. Tiyatro kuzeyden genel görünüm.
Tiyatronun mevcut kalıntılarına göre, yaklaşık 12.000 kişilik büyük bir yapı olduğu düşünülmektedir. Sahne binasının her iki kenarındaki paradoslar giriş için kullanılmaktaydı. Ancak bunun haricinde, izleyiciler oturma alanlarına, parados başlangıcındaki basamaklardan çıkarak diazoma üzerinden ulaşmaktaydı. Atnalı şeklindeki orkestranın kenarlarında dolanan kanal sayesinde caveadan gelip orkestrada toplanan sular, doğu parados başlangıcında, zemin seviyesi altındaki kanallara akıtılmaktaydı. Üzeri kireç taşı çokgen bloklar ile kapatılmış olan kanallarda toplanan sular, kent kanalizasyonuna akıtılarak tiyatronun suyu düzenli bir şekilde boşaltılıyordu. Yer yer korunan in situ örneklere göre orkestra zemininin mermer döşeli olduğu düşünülmektedir. Orkestranın çevresindeki diazoma ile üst diazoma kenarına proedrialar yerleştirilmişti. Sahne binası üç katlı inşa edilmiş ve önünde proskene bulunmaktaydı. Dor ve Korinth düzeninde üç katlı ve zengin bir şekilde dekore edilmiş sahne binasının inşa edilmesiyle tiyatro, mimari bir kompleksin etkili bir görünümüne sahip olmuştur. Scaenae frons, çok katlı cepheli yapılmış ve ortada öne fırlamış bir alınlık ile her iki kenarında aedikulalar olmalıydı. Bazıları tiyatronun sahne binasında da kullanılmış olan, Augustus Dönemi’ne tarihlenen Mısır etkili Korinth başlığının farklı örnekleri kentten bilinmektedir. Kat ve cephe düzenlemeleriyle tiyatro, çağdaşı aynı tip yapılar arasında ileri bir mimariye sahiptir. Diğer etkinliklere ilave olarak, tiyatroda bulunan yazıtlara göre pek çok yarışların yanı sıra, Satyra Şenlikleri'nin de burada yapıldığı bilinmektedir.
Resim 2. Tiyatro genel görünüm
Tiyatronun hemen üst seviyesindeki kutsal alanın kuzey teras duvarlarında Hellenistik Dönem öncesine inen mimari izlere rastlanılmakla birlikte, tiyatronun bütününde MÖ 2. yüzyıl ve Augustus Dönemi’nde ciddi düzenlemelerin yapıldığı anlaşılmaktadır. Augustus Dönemi’nde Hellenistik sahne binası değiştirilmiş ve tiyatro ile üst terasta bulunan Augustus Tapınağı aks olarak uyumlu hale getirilmiştir. Tiyatronun batı bölümü önüne, MS 139 yılındaki depremden sonra kaymayı önlemek için basamak şeklinde destek yapılmıştır. Yapının batı kısmının komple kaymasına neden olan MS 365 yıllarındaki depremden sonra tiyatronun kullanılmadığı düşünülmektedir.