EVLER

Eskihisar'da Cumhuriyet Dönemi öncesine ait seyyahların verdiği bilgiler, fotoğraflar ve yapılan arkeolojik kazılarda tespit edilen kalıntılar sayesinde bu dönemin orta gelirli kişilerine ait evler hakkında bilgi sahibi olunmaktadır. Evliya Çelebi 1670 yıllarında Eskihisar Köyü’nde “…üç mahallede 280 hane bulunduğu, tüm evlerin toprak örtülü yapıldığını…” belirtmektedir. 18. yüzyıldan itibaren zenginlerin olduğu bilinen köyde buna göre gösterişli ve lüks evler yapılmış olmalıdır. Özellikle gravürler ve seyyahların ifadelerinden bu doğrulanmaktadır.

Özgün mimarisi günümüze ulaşanlar arasında Abdullah ve Celal Eskişar ile Mehmet Eskişar Evleri bulunmaktadır. Bunların haricinde sözlü anlatılar ve gravürlerden bilinen başka evler de yer almaktadır. Kentte yapılan çalışmalarda bulunan mühürler bilinen bu evlerin haricinde de zenginlerin bulunduğunu göstermektedir.

Kentte yukarıda bahsedilen ikisinin dışındaki evlerin kalıntıları günümüze ulaşmamıştır. Ancak aynı evleri görenlerin anlattıklarına göre; Murat Ağa’nın evi yanında diğer evlerin çok sıradan kaldığını belirtmeleri, esas gösterişli konağın daha önce yıkılan Murat Ağa’nın evi olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca diğer gravürlerin yanı sıra özellikle Meclis Binası’nın yer aldığı gravürlerde görülen evler Murat Ağa ve diğer zenginlerin evleri ile ilgili anlatılanların doğru olduğunu desteklemektedir. Aynı şekilde benzer evlerden birisi de Meclis Binası ile Abdullah ve Celal Eskişar’ın evinin arasındaki sokağın sonunda, Osmanlı Çeşmesi’ni de gösteren 1906 tarihli fotoğrafta yer alan sivil mimari örneğidir.

Resim 1. Eskihisar'ın Gösterişli Evleri ve Stratonikeia Bouleuterion'u (Choiseul-Gouffier 1782, Lev. 76)