STRATONIKEIA

BOULEUTERION

Resim 1. Bouleuterion ile çevresindeki Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi yapıları.

Bouleuterion, kent merkezinde, Roma Hamamı-1 yapısının doğusundadır. Hellenistik ve Roma dönemlerinde kullanılan yolların haricinde, Köy Meydanı’ndan doğuya doğru devam eden Osmanlı Dönemi taş döşeli yolu takip ettiğinizde, Bouleuterion’un güney kapısına ulaşırsınız. Kalıntıları ve özellikle üzerindeki yazıtlar nedeniyle 18. yüzyıl ortalarından itibaren pek çok seyyahın kente gelmesine vesile olan yapının burası olduğu anlaşılmaktadır. Bu önemi sayesinde genellikle gravür ve çizimleri yapılan, ilk kent planında yeri işaretlenen yapılardan birisi de burası olmuştur.

Doğu-batı yönünde yerleştirilmiş olan yapı, dikdörtgen planlıdır. Alanın batı kenarında yarım daire şeklinde oturma basamakları ile ana bina ve bunun doğusundaki alanda da avlusu vardır. Avlu kısmının kazısı tamamlanmamıştır. Avluda kazılan bölümde Geç Antik Çağ’a ait sivil yapıların mekanları ortaya çıkarılmıştır.

Resim 2. Bouleuterion'un üstten görünümü

Yapının Geç Hellenistik Dönem’de yapılmış ve mimari süslemelere göre ana bina ve avlu kısmında, MS 1. yüzyıl başlarında büyük değişiklikler gerçekleşmiştir. Buradaki yazıtların tamamı yapıya sonradan eklenmiştir. 

Menippos’un Takvim Yazıtı

Yapının kuzey anta duvarının iç cephesinde Grekçe, dış cephesinde ise Latince yazıtlar vardır. Bouleuterion kuzey antanın iç kısmında bulunan Grekçe yazıtlardan birisi Cicero’nun öğrencisi olan Stratonikeialı Menippos tarafından yapılan takvim ile ilgilidir. Bu takvimde yılın 12 ayının isimleri ve kaç gün oldukları yazılıdır. Yazılan metinde, satır başlarındaki ilk harfler yukarıdan aşağı yan yana getirildiğinde Türkçe “(Bu takvimi) Stratonikeialı Menippos icat etti” anlamı çıkmaktadır 

Diocletianus Tavan Fiyat Listesi Yazıtı

Bouleuterionun kuzey duvarı dış cephesinde, kuzeydoğu köşede, doğudan başlayarak batıya doğru Diocletianus Tavan (En Yüksek) Fiyat Listesi kararı olarak bilinen Latince yazıt bulunmaktadır. MS 301 yıllarına ait olan bu yazıt, bu dönemde Stratonikeia’da satılan mallar ve verilen hizmetler ile bunların fiyatlarının yanı sıra ticari hayat ile ilgili düzenlemeleri içermektedir. Yazıtta 200’den fazla ürünün adı olduğu tahmin edilmektedir. Bunların arasında sebze ve meyveler, farklı et ve balık ürünleri ile giyecek eşyalarının ve hizmetlerin tek tek adları ve fiyatları bulunmaktadır. Bir diğer ifadeyle, o dönemin ticari hayatındaki parasal karşılığı olan mal ve hizmetler burada yer almaktadır. Böylelikle kent içindeki satışlar kontrol altında tutulmuş ve olması muhtemel enflasyon önlenmiştir. Ayrıca hem üretici hem de tüketicinin desteklendiği ile ilgili kayıtlar da bulunmaktadır.

Osmanlı Dönemi Betimleme ve Yazıtları

Osmanlı Dönemi ile ilgili yazıtlar ve kabartmalar da bulunmaktadır. Buradaki yazıtlardan en eskisi “Ekim-Kasım 1608” tarihinin yazılı olduğu metindir.

Osmanlıca yazıt ve çevrisi:

Bu tarihin buraya önemli bir tarihi olayın anısına yazılmış olduğu açıktır. Ancak bu olayın ne olduğu şimdilik bilinmemektedir. Diğer Osmanlıca yazıt ise Bouleuterionun Osmanlı Dönemi’ndeki sahibinin Ömer Ağa olduğu ile ilgilidir.

Osmanlıca yazıt ve çevrisi.

Aynı duvar üzerinde bu yazıtları destekleyen, Osmanlı Dönemi nacak ve bitkisel kabartmalar da bulunmaktadır. Bitkisel kabartmalar arasında servi ağaçları ve vazoda çiçek betimlemesi görülmektedir. Bunlar antik dönemden günümüze, Bouleuterionun duvarlarının belirli bir seviyede uzun bir süre ayakta olduğunu ve kullanımının devam ettiğini doğrulamaktadır.