2021 YILI KAZI, KORUMA VE ONARIM ÇALIŞMALARI
Bakanlar Kurulu’nun 03.10.2016 tarih ve 2016/ 9336 sayılı karar numarası ile Tripolis Antik Kenti’nde; T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Pamukkale Üniversitesi adına arkeolojik kazı ve restorasyon çalışmaları Prof. Dr. Bahadır Duman’ın başkanlığında sürdürülmektedir.
Gerçekleştirilen çalışmalara arkeolog, sanat tarihçi, restoratör, nümismat, epigraf, jeolog, biyolog, mimar ve antropologlardan oluşan farklı disiplinlerde akademisyenler, uzmanlar ve öğrenciler katılmıştır.
1. KAZI ÇALIŞMALARI
2021 yılı kazı çalışmaları Konut Alanı Güney Sokak, Roma Dönemi Tabernaları (Taberna 3 ve 4), Kutsal Alan Avlusu, Ana Cadde Kanalizasyon Hattı, Ana Cadde Kuzey Kesit ve Ana Cadde Doğu Portik Dükkân Sıraları (Tuğla Tonozlu Yapı) gibi faklı alanlarda yürütülmüştür.
1.1. Konut Alanı Güney Sokak
Sütunlu Cadde’nin güneyindeki insula içerisinde yer alan Konut Alanı’ndaki kazı çalışmalarına 2013 yılında başlanmıştır. 2020 yılı sonun itibariyle bu alanda yapılan kazı çalışmaları neticesinde Mozaikli Ev ve güneyindeki konut yapısının büyük bir kısmı ile söz konusu bu yapıların doğu bitişiğinden kuzey-güney yönlü uzanan sokağın da 87 m lik bölümü açığa çıkartılmıştır. 2020 yılı kazı çalışmalarında, Sütunlu Cadde’nin 130 m güney paralelinde Mozaikli Konut Doğu Sokağı’nı doğu-batı yönlü dik kesen bir ara sokak ile daha karşılaşılmış olup söz konusu bu sokağa “Mozaikli Konut Güney Sokak” adı verilmiştir.
Mozaikli Konut Güney Sokak’ın kullanım evrelerini saptamak ve etrafında yer alan diğer mekânlar ile olan ilişkisini anlamak amacıyla sokağın doğuya doğru açığa çıkartılması 2021 yılı kazı programına dâhil edilmiştir. Bu plan doğrultusunda sokağın doğuya doğru 58’lik kısmı daha kazılarak, Mozaikli Konut Doğu Sokağı kavşağından itibaren toplam 62 m. lik kısmının kazısı yapılmıştır. 5 m genişliğindeki sokağın güney ve kuzeyini büyük ve orta ölçekli çay taşları, kesme traverten taşlar ve tuğlalar ile çift sıra örgü sistemiyle kireç harç kullanılarak örülmüş duvarlar sınırlandırmaktadır. Kalınlıkları 60 ile 75 cm arasında değişkenlik gösteren söz konusu duvarlar, aynı zamanda sokağın kuzeyinde ve güneyinde bulunan diğer yapıların dış beden duvarlarını oluşturmaktadır. Sokağın kuzey duvarı, güney duvara nazaran daha korunabilmiş durumdadır. Kuzey duvar üzerinde, sokağın kuzeyinde bulunan yapılara geçişin sağlandığı üç adet kapı açıklığı tespit edilmiştir. Sokağın kuzeyindeki bu yapıların kazısı henüz yapılmamış olup, (Mozaikli Ev ve güneyinde yer alan yapı kompleksine benzer planlı) merkezi avlu etrafında yaşam ve depolama alanlarından oluşan çok odalı, villa tipi Roma evlerinin olduğu ön görülmektedir.
Sokağın ilk 20 m’lik kısmının kuzey yarısında, sokak kuzey duvarına yaslandırılmış ve birbirine bitişik şekilde inşa edilmiş dörtgen planlı işlikler yer almaktadır. Tezgâh, depolama ve dinlendirme gibi çeşitli işlevleri sağlayan bu işliklerden oluşan bu alanın sokağın son kullanım evresinde inşa edildiği saptanmıştır. Sokağın farklı kullanım evrelerine ait iki farklı zemin düzenlemesiyle karşılaşılmıştır. Her iki dönemde de sokak zemini sıkıştırılmış toprak ve kireç harçla oluşturulmuştur. Söz konusu bu zemin düzenlemeleri altından uzunlukları 32 ile 39 cm arasında değişkenlik gösteren pişmiş toprak künklerle oluşturulmuş temiz su hatları geçmektedir. Sokağın batıdan doğuya doğru 44. m’sinden itibaren güney sokağı dik kesen ve kuzey-güney yönlü uzanan ikinci bir sokak ile karşılaşılmıştır. Söz konusu sokağa “Mozaikli Konut Doğu Sokak 2” adı verilmiş olup, sokağın kuzeye ve güneye doğru 5’er m’lik kısmı görünür hale getirilmiştir. Sokağın genişliği güneyde 5.50 m, kuzeyde ise 6.50 m olarak ölçülmüştür. Sokağın ortasında kuzey-güney yönlü uzanan bir kanalizasyon hattı yer almaktadır. Hattın üzeri; genişlikleri 75 cm ile 145 cm, uzunlukları 180 cm ile 220 cm arasında değişen, düz yüzlü, kaba yonulu traverten bloklar ile kapatılmış olup, bu kapak taşları aynı zamanda sokağın orta kısmının zeminini de oluşturmaktadır.
Doğu-batı yönlü uzanan sokak ile kuzey-güney yönlü uzanan sokağın birbirini dik kesmesiyle oluşturulan kavşak noktasının ortasında, 60x65 cm çapında bir kanal temizleme bacası (rögar) bulunmaktadır.
1.2. Roma Dönemi Tabernaları (Dükkânlar)
Erken Bizans Kilisesi 4’ün doğu bitişiğinde, Sütunlu Cadde ile Kemerli Yapı arasında kalan alanda Roma Dönemi dükkânları yer almaktadır. Söz konusu bu dükkânlardan Taberna 1A ve B, Taberna 2’nin kazısı yapılmış olup, dükkân sırasının doğuya doğru devamının açığa çıkartılması amacıyla Taberna 3 ve Taberna 4’ün kazılması 2021 yılı kazı programına dâhil edilmiştir.
1.2.1. Taberna 3
Taberna 2’nin doğu bitişiğinde yer alan Taberna 3, dikdörtgen planlı olup 7x4,35 m iç ölçülerindedir. Yüzeyi kısmen korunabilmiş durumda fresk ile kaplı dükkân duvarları (dükkân zemin seviyesinden itibaren) ortalama olarak 4 m yüksekliğe kadar korunabilmiştir. Freskin korunabilen bölümlerinde; beyaz zemin üzerine 2 cm kalınlığındaki kırmızı bordür çizgileriyle 90’ar cm’lik panellere ayrılmış bu paneller içerisinde ise girlant, sarmaşık, gelincik gibi bitkisel bezemelerin olduğu görülmüştür.
Yapının güneydoğu iç köşesinde 120x100 cm ölçülerinde ocak düzenlemesi, güneybatı iç köşede ise üzeri pişmiş toprak tuğlalarla kemer şeklinde örülmüş 170x115x150 cm ölçülerinde kiler düzenlemesi yer almaktadır. Yapıya giriş ise güney duvardaki kapı aralığından Sütunlu Cadde üzerinden sağlanmaktadır. Duvarlar üzerindeki hatıl delikleri ve duvarların yüksekliği dikkate alındığında dükkânın iki katlı olduğu anlaşılmıştır.
Dükkân içesinde sürdürülen kazılardan ulaşılan veriler ışığında, söz konusu yapının lokanta olarak MS 2. yy’dan 5. yy’a kadar kullanım gördüğü anlaşılmıştır. Sur duvarının inşa edilmesiyle, güney duvar üzerindeki giriş iptal edilmiş ve dükkân işlevini yitirerek kullanım dışı kalmıştır.
Yapı doğu-batı yönlü uzanan 1 m yüksekliğe kadar korunabilmiş parapet düzenlemesiyle ile iki farklı kullanım alanına ayrılmış durumdadır. Parapet hattı üzerinde yapının kuzey ve güney yarısına geçişi sağlayan bir açıklık bulunmaktadır. Hattın güneyinde kalan bölüm yiyeceklerin hazırlandığı bölüm, kuzeydeki bölüm ise yiyeceklerin müşterilere servis edildiği bölüm olarak kullanılmıştır.
1.2.2. Taberna 4
Taberna 3’ün doğu bitişiğinde yer alan Taberna 4 dikdörtgen planlı olup, 7 x 4.30 m iç ölçülerindedir. Yapıya giriş ise güney duvardaki kapı aralığından Sütunlu Cadde üzerinden sağlanmıştır. Yapının duvarları ortalama 3 m yüksekliğine kadar korunabilmiştir. Söz konusu bu duvarların yüzeyinin freskle kaplı olduğu saptanmıştır. Ancak fresk düzenlemesi büyük oranda tahrip olarak, yapının batı ve kuzeybatı iç cepheleri dışında günümüze kadar ulaşamamıştır. Fresk düzenlemesinin kısmen korunabildiği alanlardan anlaşıldığı kadarıyla beyaz/krem rengi zemin üzerine kırmızı, bordo, yeşil renkleri kullanılarak, duvar yüzeyinin bitkisel ve geometrik bezemelerle süslü olduğu anlaşılmıştır.
Devam ettirilen çalışmalarda dükkânın iki katlı olduğu ve üst katının ahşap malzeme ile ilk kattan ayrıldığı saptanmıştır.
MS 2. yy’dan itibaren kullanım gören dükkân, MS 5. yy. ın başında sur duvarının inşa edilmesiyle kullanım dışı kalmıştır. Dükkânın kullanım dışı kalmasının ardından söz konusu bu yapı içerisinden kuzey-güney yönlü uzanan pişmiş toprak künklerden yapılmış temiz su hatları geçirilmiştir.
1.3. Kutsal Alan Avlusu
Kent merkezinde inşa edilmiş kamusal yapılardan biri olan Kutsal Alan’ın etrafı temenos duvarlarıyla çevrilmiş ve sütunlu galeri ve portik düzenlemesiyle yapıya hareketlilik kazandırılmıştır. Kutsal Alanın ortasında ise kuzeyden güneye 36 m, doğudan batıya 70 m ölçülerinde bir avlu yer almaktadır. Söz konusu bu avlunun üzerini yaklaşık 3 m yüksekliğinde dolgu toprak ile kaplıdır. Dolgu toprağın 2019 yılından bu yana büyük bir kısmı kontrollü bir şekilde kazılarak alınmıştır. Kutsal Alan Avlusu’nun kullanım evreleri hakkında daha detaylı verilere ulaşmak amacıyla 2021 yılı kazı programına dâhil edilerek bu alanda çalışmalar yürütülmüştür.
Kazı çalışmaları esnasında Kutsal Alan Avlusu içerisinde kuzey-güney yönünde devam eden 65 cm genişliğinde 140 cm derinliğinde ve kuzeydoğu-güneybatı yönlü devam eden 85 cm genişliğinde 150 cm derinliğinde olmak üzere iki adet kanalizasyon hattıyla karşılaşılmıştır.
Uzunlukları 40 ile 45 cm arasında değişkenlik gösteren 16,20 ve 40 cm çaplarında, kuzeydoğu-güneybatı yönünde devam eden üç farklı künk hattı ile karşılaşılmıştır. Söz konusu bu hatlardan çapı yaklaşık 40 cm olarak ölçülen hattın, kentin temiz su ihtiyacını karşılayan ana su hatlarından biri olduğu tespit edilmiştir.
Kazı çalışmalarında kuzey-güney yönlü devam eden küçük ve orta ölçekli çay taşları ile kireç harç kullanılarak örülmüş, anıtsal bir yapıya (tapınak?) ait olduğu düşünülen 110 cm kalınlığında duvar kalıntısı ile karşılaşılmıştır.
Kutsal Alan Avlusu içerisindeki kazı çalışmaları neticesinde elde edilen arkeolojik verilere göre, alanın MÖ 1. yy. dan (Geç Helenistik-Erken Roma İmparatorluk Dönemi’nden) MS 7. yy. a kadar kesintisiz olarak kullanım gördüğü anlaşılmıştır.
1.4. Ana Cadde
2021 yılı kazı programı içinde kentin kuzey-güney yönlü ana arterlerinden birisi olan Ana Cadde üzerinde zorunlu nedenlerden dolayı kazı çalışmalarının yapılması önem arz etmiştir. İki ayrı noktada kazı çalışmaları yürütülmüştür. İlk çalışma, kentin alt yapısını oluşturan kanalizasyon sisteminin Ana Cadde hattında, ikinci çalışma ise caddenin kuzeyinde bulunan dolgu toprakta gerçekleştirilmiştir.
1.4.1. Ana Cadde Kanalizasyon Hattı
2021 yılı Haziran ayı içerisinde Denizli ve çevresinde etkili olan sağanak yağışlar, kentin bazı alanlarında su baskınlarına sebep olmuştur. Ana Cadde üzerinde bulunan kuzey-güney yönlü antik kanalizasyon hattının güney bölümü de su baskınının en yoğun görüldüğü alandır. Biriken suyun alan dışına tahliyesinin ardından, yoğun sağanak yağışlar sonucunda taşınan kum ve çakılların kanalizasyon hattını doldurduğu ve bu sebepten dolayı da hattın işlevini kaybettiği tespit edilmiştir. Yağmur suyunun getirdiği ve kanalizasyon içerisini dolduran dolgu tabakasının temizlenmesi, diğer yapılara zarar vermesinin önüne geçilmesi, kente gelen ziyaretçilerin gezi güzergâhı üzerinde gerçekleştirecekleri ziyaretlerini rahat ve güvenli şekilde yapmasını sağlamak amacıyla; Ana Cadde üzerindeki güney sur kapısından güneye doğru 17 m’lik bölümünün kazısı yapılmıştır.
Yüksekliği 145 ile 165 cm, genişliği ise zeminden üst kotlara doğru daralarak 65 ile 50 cm arasında değişkenlik gösteren kanalizasyon hattının zemini 70 ile 90 cm arasında değişkenlik gösteren düz yüzlü taşlarla oluşturulmuştur. Kanalizasyon duvarlarının alt bedeni genişlikleri 80 ile 170 cm, uzunlukları 100 ile 120 cm arasında değişkenlik gösteren kesme traverten blokların dikilmesiyle, üst bedeninin ise küçük ve orta ölçekli çay taşları, mermer ve traverten parçaların örülmesiyle oluşturulduğu görülmüştür. Yüksekliği 30 ile 50 cm arasında değişkenlik gösteren ve kuru örgü sistemiyle örülmüş üst duvar bedeninin, cadde zemininin eğimi ayarlamak ve kanalizasyon kapak taşlarına destek amacıyla örüldüğü ve Antik Dönemde birkaç kez tamirat gördüğü anlaşılmıştır. Kanalizasyon hattının üzeri ise genişlikleri 60 ile 190 cm, uzunlukları ise 120 ile 300 cm arasında değişkenlik gösteren, 25’er cm yüksekliğinde kaba yonulu traverten bloklarla kapatılmış olup, bu bloklar aynı zamanda ana caddenin zemin döşemesi işlevini üstlenmektedir.
Kanalizasyon yan duvarları üzerinde genişlikleri 20 ile 25 cm, yükseklikleri 30 ile 35 cm arasında değişkenlik gösteren kanallara rastlanılmıştır. Söz konusu bu kanallar Ana Cadde’nin kenarındaki mekânların atık suyunun ana kanalizasyon hattına tahliyesi amacıyla yapıldığı tespit edilmiştir. Ana Cadde’nin doğu kenarındaki Roma Çeşmesi’nden batıdaki mekânlara temiz su sağlamak amacıyla kanalizasyon kapağının hemen alt seviyesinden kanalizasyon hattı üzerinden yassı traverten taşlarla köprü oluşturularak, iki adet pişmiş toprak künk hattının geçirildiği görülmüştür.
Kanalizasyon hattında sürdürülen çalışmalar neticesinde, kentin oldukça sistematik bir alt yapı düzenlemesinin olduğu ve bu alt yapı düzenlemesinin Geç Helenistik Dönem’den Geç Antik Çağ’a kadar çeşitli tamiratlarla kesintisiz olarak kullanıldığı tespit edilmiştir.
1.4.2. Ana Cadde Kuzey Kesit
Ana Cadde üzerinde gerçekleştirilen kuzey kesit dolgu toprak kazı çalışmalarının amacı, bir önceki kazı sezonunda çalışmaların yürütüldüğü Tiyatro Hamamı Sokağı’nın girişinde bulunan kemer düzenlemesine ait eksik blokları açığa çıkararak, Anıtsal Çeşme’de devam eden restorasyon çalışmalarının doğru bir şekilde devam ettirilmesini sağlamaktır. Tiyatro Hamamı Sokağı’na geçişi sağlayan traverten kesme blokların yan yana getirilmesiyle oluşturulan kemerli düzenleme, aynı zamanda güneyinde yer alan Anıtsal Çeşme’nin ön cephesinin devamı niteliğinde tasarlanmış olup, Anıtsal Çeşme ile bir bütünlük sağlamaktadır. Bu yüzden kemere ait eksik blokların bulunması önem arz etmektedir.
Devam ettirilen kazı çalışmalarında Ana Cadde doğu duvarının kuzeye doğru 6m’lik kısmı görünür duruma getirilmiştir. 2,60 m yüksekliğine kadar büyük oranda korunabilmiş durumdaki duvar, yükseklikleri 55 ile 65 cm, uzunlukları ise 125 ile 230 cm arasında değişkenlik gösteren düz yüzlü traverten bloklarla örülmüş olup bu duvar aynı zamanda Ana Cadde’nin doğusundaki yapının dış cephe duvarıdır. Söz konusu yapıya caddeden geçişi sağlayan 1,70 m genişliğinde bir kapı aralığı ile karşılaşılmıştır. Bu kapı aralığı yapının sonraki kullanım evrelerinde çay taşları ve traverten parçalarla kireç harç kullanılarak kapatılmıştır.
Ana Cadde’yi kaplayan ortalama 3 m yüksekliğindeki dolgu toprağın kazısı esnasında Anıtsal Çeşme’nin ön cephe düzenlemesine ait çeşitli mimari bloklar ile caddenin doğu duvarına ait traverten kesme bloklar açığa çıkartılmıştır.
Dolgu toprağın kazılmasının ardından cadde zeminine ulaşılmıştır. Zemin caddenin topografik yapısından kaynaklı olarak kuzeye doğru yükselerek devam etmektedir. Yassı traverten taşlarla oluşturulmuş zemin döşemesi kısmen korunabilmiş durumdadır. Zemin altından kuzey-güney yönlü uzanan ana kanalizasyon hattının devam ettiği görülmüştür. Uzunlukları 120-220 cm, genişlikleri 60-130 cm arasında değişen düz yüzlü kaba yonulu traverten bloklar aynı zamanda da kuzey-güney yönünde cadde boyunca devam eden kanalizasyon hattının kapak taşı görevini üstlenmektedir.
1.5. Ana Cadde Doğu Portik Dükkân Sırası
Ana Cadde’nin doğusunda caddeye paralel uzanan ve Ana Cadde Doğu Portiği üzerinde, Kemerli Yapı ile Podyumlu Yapı arasında kalan alanda doğu-batı yönlü uzanan dükkân sıraları yer almaktadır. Podyumlu Yapı’nın güney bitişiğinde yer alan 8x12 m’lik yapının ortaya çıkartılarak, yapının kullanım evreleri, mimari düzenlemeleri ve çevresinde bulunan diğer yapılarla olan ilişkisi hakkında bilgi sahibi olmak amacıyla 2021 yılı kazı programına dâhil edilmiştir.
Yapının duvarları kesme traverten bloklar, çay taşları ve tuğlalar ile çift örgü sistemiyle kireç harç kullanılarak oluşturulduğu, kuzey ve güney duvarlarının üzerine bindirilmiş şekilde tuğla malzemeden yapılmış tonoz ile üst örtüsünün oluşturulduğu saptanmıştır.
Yapının sonraki kullanım evresinde doğu batı yönünde boydan boya uzanan 90 cm kalınlığındaki duvar ile yapı iki farklı kullanım alanına ayrılmıştır. Güneydeki yapı içerisinde sürdürülen kazı çalışmaları neticesinde; yapının tahıllı mamullerinin imal edildiği bir ocak/fırın olduğu saptanmıştır.
Kuzey bölümdeki yapı içerisinde sürdürülen kazı çalışmalarında çok sayıda düz yüzlü, ince yonulu düzgün kesilmiş mermer ve travertenden yapılmış merdiven basamağı blokları ve stylobat blokları ile karşılaşılmıştır. Söz konusu bu mimari bloklar, Podyumlu Yapı üzerinden Tuğla Tonozlu Yapı’nın üst katına geçişi sağlayan anıtsal bir düzenlemeyle ilişkilidir. Söz konusu bu blokların hemen alt kotunda ise 5 cm kalınlığında 33x33 cm boyutlarında tuğlaların kireç harç ile örülmesiyle oluşturulmuş tonoz yıkıntısına rastlanılmıştır. Yıkıntı yapının doğuya doğru büyük bir kısmını kaplamış durumdadır. Yapının son kullanım evresinde (MS 9-10. yy) söz konusu bu yıkıntının batı ucu derme çatma bir duvarla sınırlandırılarak yapının batı kısmında 3x2 m’lik alanın ahır/dam olarak kullanım gördüğü anlaşılmıştır.
2. KORUMA VE ONARIM ÇALIŞMALARI
Restorasyon ve konservasyon çalışmaları uluslararası çerçevede alınan koruma ve onarım kararları doğrultusunda, kazı heyeti listesinde adı geçen alanında uzman restoratörler tarafından yürütülmüştür. Çalışmalar kazı alanında mimari eserler üzerinde, kazı laboratuvarında ise küçük eser gruplarının restorasyonu ve konservasyonu olmak üzere iki farklı alanda yürütülmüştür.
2.1. Kazı Alanındaki Çalışmalar
Antik kent içerisinde bulunan Anıtsal Çeşme, Latrina, Kutsal Alan Güney Giriş Kapısı, Tuğla Tonozlu Yapı, Erken Bizans Kilisesi 4, Tuğla Tonozlu Yapı, Taberna 2 ve Taberna 3 yapılarında çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Anıtsal Çeşme, Latrina, Kutsal Alan Güney Giriş Kapısı ve Tuğla Tonozlu Yapı’da gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları prova niteliğinde olup restorasyon öncesi proje çalışmaları için araştırma ve değerlendirme kapsamında devam etmiştir.
Latrina'da yürütülen çalışmalarda kırık durumdaki mimari öğelerin (latrina oturma bloğu, temiz su kanalı bloğu, postament, sütun kaidesi, sütun gövdesi, başlık, arşitrav, friz ve gesion gibi) birbirine ait olan parçalarının yapıştırılarak, orijinal konumlarına göre bu parçaların prova çalışmaları tamamlanmıştır. Bunan yanı sıra Latrina'nın beden duvarları ve atık su kanalı duvarlarının derz temizliği ve derz dolgusu yapılmıştır.
Anıtsal Çeşme’de sürdürülen restorasyon çalışmalarında çeşmenin ilk katına ait geison ve arşitrav bloklarının, kuzey kemer bloklarının prova çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında Anıtsal Çeşme’nin ikinci katına ait mermer ve traverten kemer bloklarının, mermer geison, arşitrav- friz bloklarının prova çalışmaları sürdürülmüştür. Söz konusu blokların içerisinde kırık ve eksik durumda olan mimari blokların parçaları tespit edilerek orijinal yerlerine yapıştırılmıştır. Ayrıca Anıtsal Çeşme’nin rölövesinin detaylı bir şekilde çıkarılabilmesi için fotoğraflama ve total station çalışmaları yapılmıştır.
2020 yılı kazı çalışmaları dâhilinde Latrina'nın batı bitişiğinde Agora Kuzey Portik oturma basamakları üzerinde gerçekleştirilen çalışmalarda Kutsal Alan'a geçişi sağlayan bir kapı açıklığı olduğu tespit edilmiş ve bu kapıya ait olduğu tespit edilen lento ve sövelerin kırık olan parçaları bulunarak ana gövde ile birleştirilmiştir.
Podyumlu Yapı üzerinden Tuğla Tonozlu Yapı’nın üst katına geçişi sağlayan merdiven basamakları ve stylobat bloklarının buluntu konumuna göre orijinal yerinde prova çalışması tamamlanmıştır. Bunun yanı sıra Tuğla Tonozlu Yapı’nın üst örtüsünü oluşturan tuğla tonoz yıkıntı öbekleri tekrar yapının restorasyonunda kullanılmak üzere tasnif alanına kontrollü bir şekilde alınmıştır.
Erken Bizans Kilisesi ve Taberna 2 yapılarında ise periyodik bakım çalışmaları yapılmıştır. Taberna 3 yapısında gerçekleştirilen çalışmalar, yapılan kazı çalışmaları sonucunda yapının duvarlarında tespit edilen fresklerin kurtarılması ve koruma altına alınması amacıyla acil müdahale gerektiğinden dolayı konservasyon çalışmaları yürütülmüştür.
2.2. Kazı Laboratuvarındaki Çalışmalar
Laboratuvarda pişmiş toprak, sikke, cam, metal ve kemik eserin konservasyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Tüm küçük buluntuların konservasyon uygulaması öncesi mevcut durumunu gösteren fotoğraflama ve raporlama işlemi yapıldıktan sonra malzeme türü ve eserin bozulma durumuna göre uygun görülen koruma işlemleri uygulanmıştır.