TAŞ KESME ATÖLYESİ
2022 yılı kazı sezonunda yapılan çalışmalarla ortaya çıkarılan taş kesme atölyesi dikdörtgen planlı iki mekânda yaklaşık 80 m2’lik bir alanda faaliyet göstermiştir. Atölyenin çalışma prensibi su gücüyle harekete geçmesi sağlanan bir taş bıçkısından ibarettir. Yaklaşık 2.5 m çapındaki ahşap bir çarkın dönmesiyle oluşan dairesel hareketin yatay bir itme gücüne dönüştürülmesi için bir krank kullanılmıştır. Kranka bağlı itici kolun ürettiği yaklaşık 1 kW güç dişsiz demir testere ile kesim yapan bir hızara yönelmekteydi. Testere dörtgen ahşap bir çerçeveye asılmış olup, çerçeve ucunda taştan yapılmış denge ağırlıkları bulunan dörder halatla sabitlenmiştir. Bu sayede ileri- geri hareket eden testere 1 m2’lik bir taş parçasını yaklaşık 20 saatte kesebiliyordu.
Katrakta (taş bıçkısı) yapılan kesim işi sürekli olarak sağlanan su ve kuvars kumu verilmesiyle gerçekleştiriliyordu. MS 6.-7. yüzyılda aktif olarak kullanılan bu atölyenin çeşitli sebeplerle kullanım dışı kalan Roma Dönemi'ne ait büyük kamu binalarının mimari bloklarını keserek mermer ya da travertenden yapılmış üçgen, dörtgen, altıgen ve ongen biçimli zemin döşeme taşlarının üretiminde uzmanlaştığı anlaşılmaktadır.
50 m2 büyüklüğündeki dikdörtgen planlı iki odanın bir kısmında büyük veya küçük blokların kesim işleri gerçekleştirilirken, bitişikteki odada taş bıçkı makinesinden çıkan küçük boyutlu mermer ya da traverten plakalara son şekilleri veriliyordu.
